ناد علی عنوان دو دعا در وصف امام علی(ع) است که با عبارت «نادِ عَلِیاً مَظهَرَ(یا مُظهِر) العَجائِب» آغاز می‌شود: نادعلی صغیر، دو بیت شعر است که با مصرع فوق آغاز می‌شود. این شعر در کتاب بحار الانوار نقل شده است ناد علی کبیر، دعایی است با همان آغاز و مضمون که از جهت حجم هشت برابر نادعلی صغیر است. مضمون این دعاها بیان فضائل امام علی(ع) و توسل به وی است. در کتاب‌های مختلف ختم‌های گوناگونی با آثار ویژه برای این دعا ذکر شده است.
ناد علی صغیر
در کتاب بحار الانوار از قول مِیبُدی، از شارحان اهل سنت دیوان امام علی(ع) نقل شده است که در جنگ احد پیامبر با این شعر دو بیتی مورد خطاب قرار گرفت؛ ولی در این نقل منشأ صدا مشخص نشده است:
|
در کتاب ناسخ التواریخ[۲] شعر بالا را خطاب خداوند به پیامبر در جنگ احد معرفی می‌کند.
محدث نوری در کتاب مستدرک الوسائل می‌گوید:
- «به خط شهید اول دیدم که این دو بیت برای پیدا شدن گمشده و برده فراری خوانده می‌شود.»[۳]
ناد علی کبیر
علامه مجلسی در کتاب زاد المعاد، متن دعای نادعلی کبیر را نقل کرده است.[۴]
| متن | ترجمه |
| بِسمِ اللهِ الرَّحمن الرَّحیم | به نام خداوند بخشنده مهربان |
| نَادِ عَلِیّاً مَظْهَرَ الْعَجَائِبِ تَجِدْهُ عَوْناً لَکَ فِی النَّوَائِبِ | بخوان علی را که مظهر کمالات و صفات عجیبه است تا یاری‌کننده تو در تمام مشکلات و سختی‌ها باشد |
| لِی إِلَى اللهِ حَاجَتِی وَ عَلَیْهِ مُعَوَّلِی کُلَّمَا رَمْیَتُهُ وَ رَمَیْتَ مُقْتَضَی کُلِّ هَمٍّ وَ غَمٍّ | این بنده ناچیز پیوسته به خدا نیازمند است و من در تمام امورم به خدا تکیه کرده‌ام. هر گاه که او را قصد کنم در حالی که اسباب ناراحتی و غصّه به من رسیده باشد |
| سَیَنْجَلِی بِعَظَمَتِکَ یَا اللهُ وَ بِنُبُوَّتِکَ یَا مُحَمَّدُ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ وَ بِوَلَایَتِکَ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ | قسم به بزرگی‌ات ای خدا و قسم به پیامبری‌ات ای محمد(ص) و قسم به ولایت و امامت تو یا علی که آن غم و غصه‌ام برطرف خواهد شد. |
| أَدْرِکْنِی بِحَقِّ لُطْفِکَ الْخَفِیِّ، اللهُ أَکْبَرُ اللهُ أَکْبَرُ اللهُ أَکْبَرُ أَنَا مِنْ شَرِّ أَعْدَائِکَ بَرِی‌ءٌ بَرِی‌ءٌ بَرِی‌ءٌ | مرا دریاب به‌حق لطف و محبت پنهانت، خدا بزرگ‌تر از آن است که توصیف شود و من از شر دشمنانت بیزاری می‌جویم |
| اللهُ صَمَدِی بِحَقِّ إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ یَا أَبَا الْغَیْثِ أَغِثْنِی یَا عَلِیُّ أَدْرِکْنِی | خدای بی‌نیاز، بی‌نیاز کننده من است. به‌حق ایاک نعبد و ایاک نستعین ای پدرِ کمک و یاری! یا علی مرا یاری کن و به فریادم رس. |
| یَا قَاهِرَ الْعَدُوِّ وَ یَا وَالِیَ الْوَلِیِّ یَا مَظْهَرَ الْعَجَائِبِ یَا مُرْتَضَى عَلِیُّ | ای شکست دهنده دشمن و ای سرپرست دوستان، ای مظهر صفات عجیبه، ای مرتضی علی |
| یَا قَهَّارُ تَقَهَّرْتَ بِالْقَهْرِ وَ الْقَهْرُ فِی قَهْرِ قَهْرِکَ یَا قَهَّارُ یَا ذَا الْبَطْشِ الشَّدِیدِ | ای غالب و پیروزمند و برتری‌یابنده بر همه به قهر و سلطنت خدایی و حال آنکه قهر و سلطنت در تفوق و غلبه و پیروزی توست. ای غالب و پیروزمند بر دشمن! |
| أَنْتَ الْقَاهِرُ الْجَبَّارُ الْمُهْلِکُ الْمُنْتَقِمُ الْقَوِیُّ وَ الَّذِی لَا یُطَاقُ انْتِقَامُهُ | تو قدرتمند و شکست ناپذیری که با اراده نافذ خود هر امرى را اصلاح می‌کنی، تو هلاک‌کننده و انتقام‌گیرنده‌ای، تو آن نیرومندی هستی که انتقامش قابل تحمل نیست. |
| وَ أُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَى اللهِ إِنَّ اللهَ بَصِیرٌ بِالْعِبَادِ وَ إِلَهُکُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِیمُ | من تمام امورم را به خدا وگذار می‌کنم. بدرستی‌که خدا بصیر و بینا و آگاه بر بندگان است و قول خداوند است که در قرآن فرمود خدای شما خدای واحد است و غیر از او خدایی نیست، بخشنده و مهربان است |
| حَسْبِیَ اللهُ وَ نِعْمَ الْوَکِیلُ نِعْمَ الْمَوْلَى وَ نِعْمَ النَّصِیرُ یَا غِیَاثَ الْمُسْتَغِیثِینَ أَغِثْنِی یَا رَاحِمَ الْمَسَاکِینِ ارْحَمْنِی | خداوند مرا کفایت می‌کند و بهترین حامى و یاور من است. ای فریادرسِ فریادخواهان! مرا دریاب. ای رحم کننده بر فقرا و بیچارگان! مرا دریاب |
| یَا عَلِیُّ وَ أَدْرِکْنِی یَا عَلِیُّ أَدْرِکْنِی یَا عَلِیُّ أَدْرِکْنِی بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.[۵] | یا علی مرا دریاب! یا علی مرا دریاب! یا علی مرا دریاب! به رحمت تو امید دارم ای رحیم‌ترین رحم‌کنندگان. |
پانویس
- 1-مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۰، ص۷۳.
- 2-سپهر، ناسخ التواریخ، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۹۰۲.
- 3-نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج ۱۵، ص۴۸۳.
- 4-مجلسی، زاد المعاد، مٰؤسسة الاعلمی، ج۱، ص۴۲۹-۴۳۰.
- 5-مجلسی، زاد المعاد، مٰؤسسة الاعلمی، ج۱، ص۴۲۹-۴۳۰
