نکاتی در آمادگی برای شب های قدر نکته سوم

3- بلند همت باشیم و کم نخواهیم/ همت بلند از علائم صفای باطن است

تا این‌جا دو شرط یا دو مرتبه برای یک دلِ باصفا بیان شد: ۱-دلِ بی‌کینه ۲-دلِ راضی و شاکر. اما غیر از دو مرتبۀ فوق، دلِ باصفا دلی است که بلند همت باشد و کم نخواهد. اگر کسی کم بخواهد، این علامت قساوت قلب اوست. اگر کسی دون‌همت باشد، این خودش علامت نورانی نبودن و باصفا نبودن دل است.

همت بلند از علائم صفای باطن است. مثلاً اگر می‌خواهی دعا کنی که «خدایا! مرا از سربازان حضرت ولی‌عصر(ع) قرار بده» به‌جای آن بگو: «خدایا! مرا از فرماندهان حضرت قرار بده» یا اگر می‌خواهی برای نجات همۀ فقرای عالم از فقر و تنگدستی دعا کنی، برای خودِ ظهور دعا کن که بالاتر از آن است. اصلاً ظهور و نجات مسلمانان عالم، مسألۀ تو باشد. بلکه از خدا بخواه که خودت بتوانی در این عرصه‌ها نقش‌آفرینی کنی.

کسی که فقط به فکر خودش باشد، صفای باطن ندارد. انسان ساده‌لوحی که صرفاً برای نجات...(ادامه مطلب را مطالعه فرمایید.)

نکاتی در آمادگی برای شب های قدر نکته دوم

2-با رضایت و دلِ شاد درِ خانۀ خدا برویم، نه با شکایت/ «شکر» یکی از شرایط و آداب دعاست

یکی دیگر از شرایط لازم برای اینکه انسان در شب قدر، یک دل باصفا به محضر پروردگارش بیاورد، این است که دل انسان توأم با رضایت باشد نه توأم با شکایت؛ یعنی از خدا ناراضی نباشیم. حتی اگر از زندگی خودمان هم ناراضی هستیم، لااقل از خدا راضی باشیم. بگوییم: «خدایا! من از تو راضی هستم.

حتماً در این مشکلات و گرفتاری‌هایی که به من داده‌ای، یک مصلحت‌هایی را برای من درنظر گرفته‌ای...» به تعبیری، دلِ شاد درِ خانۀ خداوند ببریم. این خیلی برای خداوند متعال اهمیت دارد.

امام حسن(ع) می‌فرماید: «من ضمانت می‌کنم اگر در قلب کسی جز رضای الهی نباشد، هر دعایی کند مستجاب شود؛ أَنَا الضَّامِنُ لِمَنْ لَمْ یَهْجُسْ فِی قَلْبِهِ إِلَّا الرِّضَا أَنْ یَدْعُوَ اللَّهَ فَیُسْتَجَابَ لَهُ؛ کافی/۲/۶۲) یعنی رضایت دادن به رضای الهی، انسان را مستجاب‌الدعوه می‌کند. در شب قدر به امام رضا(ع) توسل پیدا کنید که امام رضا(ع) شما را کمک کند و شما را به «مقام رضا» برساند و با رضایت درِ خانۀ پروردگار عالم بروید، نه با شکایت.

البته اشکالی ندارد که توأم با رضایت، از خداوند درخواست‌هایی هم داشته باشیم که اوضاع‌مان تغییر کند ولی نباید از موضوع «رضایت» غافل شویم.

طبیعتاً یکی از ابعاد و آثار رضایت از پروردگار، «شکر» خواهد بود. انسانِ راضی از نعمات الهی طبیعتاً شاکر می‌شود و تازه می‌تواند نعمات و الطاف خداوند نسبت به خودش را ببیند. شکر یکی از شرایط و آداب دعاست. کسی که می‌خواهد از خدا چیزی بخواهد، اول باید از خدا شاکر باشد

نکاتی در آمادگی برای شب های قدر نکته اول

ما برای آمادگی یافتن جهت ورود به شب قدر، چه‌کاری باید انجام دهیم؟ مهمترین بخش از وجودمان که باید آن را برای شب قدر آماده کنیم، قلب‌مان است. یعنی باید با یک دلِ باصفا بیاییم و در محضر پروردگار عالم قرار بگیریم. حالا با این دل باید چه‌کار کرد که آمادگی حضور در شب قدر را پیدا کند؟ در این‌جا بر اساس روایات و مجموعه‌ای از نشانه‌هایی که وجود دارد، فهرستی از شرایط قلبی مطلوب، برای حضور در شب قدر را بیان می‌کنیم:

۱- دل‌مان را از کینه و حسادت و دشمنی نسبت به مؤمنین خالی کنیم

یکی از شرایط قلبی ورود به شب قدر این است که دل‌مان را از کینه‌ها خالی کنیم. یعنی نسبت به مؤمنین در دل‌مان کینه، حسادت و دشمنی باقی نگذاریم. حتی اگر کسی به ما ظلم کرده است، از او بگذریم؛ البته منظور ما از کسانی که به ما ظلم کرده‌اند، غیر از جریان استکبار و ظالمان و صهیونیست‌ها و منافقان است؛ حساب اینها جداست.

پیامبر گرامی اسلام(ص) چند مرتبه دربارۀ کسی فرموده بود که او اهل بهشت است. یکی از اصحاب می‌گوید: من حساس شده بودم که چرا او اهل بهشت است، لذا به او گفتم: من چند روز است که با پدرم قهر کرده‌ام و می‌خواهم به خانۀ تو بیایم. او هم پذیرفت. به خانۀ او رفتم و سه شب در آن‌جا ماندم اما در این مدت دیدم که او نه عبادت خاصی مثل نماز شب انجام می‌دهد و نه رفتار فوق‌العاده‌ای دارد.

بعد از چند روز به او گفتم: رسول خدا(ص) چندبار فرموده است که تو اهل بهشت هستی، خودت فکر می‌کنی برای چه اهل بهشت هستی؟ او گفت: شاید به این دلیل باشد که من کینۀ کسی را به دل نمی‌گیرم و نسبت به کسی بدخواهی نمی‌کنم؛ حَکَى أَنَسٌ قَالَ کُنَّا یَوْماً جَالِساً عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالَ یَطْلُعُ عَلَیْکُمُ الْآنَ مِنْ هَذَا الْفَجِّ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ قَالَ فَطَلَعَ رَجُلٌ مِنَ الْأَنْصَارِ... فَبَاتَ عِنْدَهُ ثَلَاثَ لَیَالٍ فَلَمْ یَرَهُ یَقُومُ مِنَ اللَّیْلِ شَیْئاً غَیْرَ أَنَّهُ إِذَا انْقَلَبَ عَلَى فِرَاشِهِ ذَکَرَ اللَّهَ تَعَالَى فَلَمْ یَقُمْ حَتَّى یَقُومَ لِصَلَاةِ الْفَجْرِ... فَقَالَ مَا هُوَ إِلَّا مَا رَأَیْتَ غَیْرَ أَنِّی لَا أَجِدُ عَلَى أَحَدٍ مِنَ الْمُسْلِمِینَ فِی نَفْسِی غِشّاً وَ لَا حَسَداً عَلَى خَیْرٍ أَعْطَاهُ اللَّهُ إِیَّاهُ. قَالَ عَبْدُ اللَّهِ هِیَ الَّتِی بَلَغَتْ بِکَ وَ هِیَ الَّتِی لَا نُطِیق»(تنبیه الخواطر/۱/۱۲۶)

روایات دیگری از پیامبر اکرم(ص) نیز هست که...(در ادامه مطلب مطالعه کنید)

آمادگی برای شب های قدر گام دوم

حضرت زهرا(س) به دلیل اهمیت این شب، در روز بچه‌ها را می‌خوابانید تا کاملاً استراحت کنند و غذای کمتری به آنان می‌داد تا بدین گونه زمینه و موقعیت بهتر و مطلوب‌تری از نظر جسمی و روحی برای شب زنده‌داری داشته باشند. ایشان به حدی در این کار جدی و قاطع بود که امیرالمؤمنین(ع) در این باره می‌فرمود: «فاطمه(س) نمى‌گذاشت کسى از اهل خانه در شبهاى قدر به خواب رود به آنان غذاى کم مى‌داد و از روز قبل براى احیاى شب قدر آماده مى‌شد و مى‌فرمود: محروم کسى است که از برکات این شب محروم باشد؛ وَ کَانَتْ فَاطِمَةُ ع لَا تَدَعُ أَحَداً مِنْ أَهْلِهَا یَنَامُ‏ تِلْکَ‏ اللَّیْلَةَ وَ تُدَاوِیهِمْ بِقِلَّةِ الطَّعَامِ وَ تَتَأَهَّبُ لَهَا مِنَ النَّهَارِ وَ تَقُولُ مَحْرُومٌ مَنْ حُرِمَ خَیْرَهَا.» (مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏7، ص470)

آمادگی برای شب های قدر

شبی است که امور یک ساله تمام خلایق در آن مقدر می‌شود و به اندازه‌ای اهمیت دارد که خداوند نام یک سوره را به آن اختصاص داده است. از این جهت برخی معتقدند چون مقدرات انسان‌ها و اندازه و قدر رویدادهای سال، در این شب تعیین و تقدیر می‌شود، آن را شب قدر می‌نامند. نزول یک باره قرآن در این شب به قلب مقدس رسول گرامی اسلام(ص) از ویژگی‌های بارز این شب شناخته می‌شود.

یکی از مسائلی که همواره درباره این شب مطرح بوده است، تعیین زمان دقیق آن در ایام ماه مبارک رمضان است؛ از این رو در برخی احادیث شب قدر را در یکی از شب‌های نوزدهم، بیست و یکم،‌ بیست و سوم و یا بیست و هفتم معرفی کرده‌اند که این مسئله به دلیل شناور بودن این شب در طول ایام ماه مبارک رمضان است. در هر صورت به دلیل پنهان بودن زمان شب قدر در بین این چهار زمان، ائمه معصومین(ع) نسبت به پاسداشت هر یک از این شب‌ها تأکید و خود نیز اهتمام ویژه‌ای نسبت به انجام اعمال و آداب آن داشتند.

امیرالمؤمنین(ع) می‌فرمود: «رسول خدا صلی الله علیه و آله [این چنین] بود که رخت خواب خویش را جمع می‌کرد و کمربند [همّت برای عبادت] را در دهه آخر از ماه رمضان محکم می‌بست و همیشه این گونه بود که اهل و عیالش را در شب بیست و سوم بیدار نگه می‌داشت و بر روی خواب رفتگان در آن شب آب می‌پاشید [تا از درک شب قدر، و درک شب زنده داری محروم نشوند]؛ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص کَانَ یَطْوِی فِرَاشَهُ وَ یَشُدُّ مِئْزَرَهُ فِی الْعَشْرِ الْأَوَاخِرِ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ کَانَ یُوقِظُ أَهْلَهُ لَیْلَةَ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِینَ وَ کَانَ یَرُشُّ وُجُوهَ النِّیَامِ بِالْمَاءِ فِی تِلْکَ اللَّیْلَةِ» (دعائم الإسلام، ج‏1، ص282)

با اشتیاق برو...

زندگی بدون اندوه

امیرالمؤمنین علیه السلام:

هر که به روزى خداداده رضایت دهد، بر آن چه از دست رود، اندوه نخورَد
مَن رَضِیَ بِرِزقِ اللّهِ لَم یَحزَن عَلى ما فاتَهُ

نهج البلاغه حکمت 349

آسایش

امام على علیه السلام:

راضى باش، تا به آسایش دست یابى
اِرضَ، تَستَرِحْ

غررالحکم حدیث 2243

طمع...

امیرالمؤمنین علیه السلام:

چه کور است نَفْس طمع وَرز از دیدن فرجام دردآور!
ما أعمَى النَّفسَ الطّامِعَةَ عَنِ العُقبَى الفاجِعَةِ

  غررالحکم حدیث 9643

آبرو

امیرالمؤمنینن علیه السلام:

آبروی تو چون یخی جامد است که "درخواست" آن را قطره قطره آب می کند، پس بنگر آن را نزد چه کسی فرو می ریزی
مَاءُ وَجْهِکَ جَامِدٌ، یُقْطِرُهُ السُّؤَالُ؛ فَانْظُرْ عِنْدَ مَنْ تُقْطِرُهُ

نهج البلاغه حکمت ۳۴۶